AZ | RU | EN
AZ | EN | RU

Bakıda “Dayanıqlı İnkişaf Məqsədlərinə doğru: davamlı inkişaf və layiqli əməyin təbliği” mövzusunda beynəlxalq konfrans keçirilib

21 May 2018

Konfransdan əvvəl iştirakçılar Fəxri xiyabanda xalqımızın ümummilli lideri, müasir müstəqil dövlətimizin memarı və qurucusu Heydər Əliyevin xatirəsini yad edib, məzarı önünə gül dəstələri qoyublar.

Görkəmli oftalmoloq-alim, akademik Zərifə xanım Əliyevanın da xatirəsi anılıb, məzarı üzərinə tər güllər düzülüb.
Sonra Şəhidlər xiyabanına gedən qonaqlar Azərbaycanın müstəqilliyi və ərazi bütövlüyü uğrunda mübarizədə canlarından keçmiş qəhrəman Vətən övladlarının xatirəsini yad edib, məzarları üzərinə gül dəstələri düzüblər.

Konfransı giriş sözü ilə açan əmək və əhalinin sosial müdafiəsi naziri Sahil Babayev ölkəmizdə aparılan iqtisadi islahatların əsasında rifah amilinin, insan kapitalının yüksək inkişaf səviyyəsinə nail olunmasının dayandığını bildirib. Nazir layiqli əməyin təmin edilməsi, qeyri-formal məşğulluğun aradan qaldırılması və s. vacib komponentlər üzrə tədbirlərin tripartizm prinsipi əsasında reallaşdırıldığını qeyd edib. O, BMT-nin Dayanıqlı İnkişaf Məqsədlərindən irəli gələn öhdəliklərin icrası sahəsində aidiyyəti beynəlxalq təşkilatlarla əməkdaşlığın həyata keçirildiyini bildirib. Nazir Beynəlxalq Əmək Təşkilatı (BƏT) ilə zəngin siyasi dialoq və praktiki əməkdaşlıq gündəliyindən bəhs edib, birgə fəaliyyət müstəvisində görülmüş işləri diqqətə çatdırıb, BMT-nin Dayanıqlı İnkişaf Məqsədlərinin həmin problemlərin həllinə doğru qlobal siyasi qətiyyəti ifadə etdiyini bildirib.

“Statistikaya görə, hazırda dünya əhalisinin 800 milyon nəfəri yoxsulluq həddindən aşağı səviyyədə yaşayır. Bu gün şəhərlə kənd arasında tarazlıq pozulur, qadınların iş şəraitində çətinliklər var, ekoloji sahədə iqlim dəyişikliklərində baş verən kataklizmlər bir sıra problemlər yaradır. Lakin bütün bunlara baxmayaraq, ölkəmizdə həyata keçirilən uğurlu sosial-iqtisadi siyasət nəticəsində son illər ərzində minimum əməkhaqqı 5,2, orta aylıq əməkhaqqı isə 6,6 dəfə artıb, əhalinin maddi rifah halı yüksəlib. Xüsusi qeyd etmək lazımdır ki, yoxsulluğun səviyyəsi 49 faizdən 5 faizə enib, qısa müddət ərzində iqtisadiyyata 230 milyarddan artıq vəsait qoyulub və onların xeyli hissəsi xarici investorlar tərəfindən yatırılıb”,- deyə nazir qeyd edib.

Konfransın “Əməyin arzuolunan gələcəyi” mövzusunda plenar sessiyasında çıxış edən Baş nazirin müavini, Əmək Münasibətlərinin Tənzimlənməsi və Koordinasiyası Komissiyasının sədri Əli Əhmədov BMT-nin Dayanıqlı İnkişaf Məqsədlərindən irəli gələn öhdəliklərin icrası sahəsində ölkəmizdə aparılan işləri diqqətə çatdırıb. Ə.Əhmədov 8-ci Davamlı İnkişaf Məqsədinin, yəni, tam və məhsuldar məşğulluğa, hər kəs üçün layiqli əməyə nail olunmasının Azərbaycanda həyata keçirilən uğurlu dövlət siyasətinin əsas məqsədlərindən biri olduğunu, bu istiqamətdə ölkəmizdə mühüm addımların atıldığını vurğulayıb.

Baş nazirin müavini çıxışında son illər ölkəmizdə 1,9 milyon yeni iş yerinin açıldığını və hər il 1,1-1,2 faiz əhali artımının qeydə alındığını bildirib. “Bu, o deməkdir ki, ölkəmizin əmək bazarına hər il 100 min yeni iş qüvvəsi daxil olur və onların məşğulluğunun təmin edilməsi üçün lazımi tədbirlər görülməlidir”,- deyə Ə.Əhmədov qeyd edib.

Beynəlxalq Əmək Təşkilatının (BƏT) baş direktoru Qay Rayder çıxış edərək Azərbaycana ilk dəfə səfər etdiyini bildirib. O, bu səfərdən və hazırkı konfransda iştirak etməkdən məmnunluğunu ifadə edib. Ölkəmizin ötən il BƏT-in İdarə Heyətində təmsil olunmaq hüququ qazandığını qeyd edən Q.Rayder diqqətə çatdırıb ki, dünyada, xüsusən də əmək dünyasında baş verən dəyişiklikərin mahiyyətini anlamaq lazımdır. Həmin proseslərin iş yerlərinin artmasına, yaxud azalmasına səbəb olacağı sualı ortaya çıxır. Eyni zamanda, baş verən dəyişikliklər fonunda bərabərsizliyin artması meyilləri də özünü göstərir. BƏT-in Baş direktoru bu baxımdan əmək dünyasında özünü göstərən proseslərə yanaşmada ilk növbədə sosial ədalətin, işçilərin əmək və sosial hüquqlarının qorunmasına diqqətin, qurumun missiyasının da sosial ədalətlə bağlı olduğunun vacibliyini qeyd edib. Q.Rayder Dayanıqlı İnkişaf Məqsədlərinin bugünkü dünya üçün aktuallığından bəhs edib, Azərbaycanın bu məqsədlərin icrası üçün göstərdiyi səyləri dəstəklədiyini bildirib.

Qeyd olunub ki, konfransın Bakıda keçirilməsi Azərbaycanda dayanıqlı iqtisadi inkişaf şəraitində əhalinin məşğulluq imkanlarının artırılması üçün həyata keçirilən fəal siyasətə görə ölkəmizin BMT-nin 2016–2030-cu illər üçün Dayanıqlı İnkişaf Məqsədlərindən 8-ci Məqsədin - layiqli əmək və iqtisadi inkişaf icrası ilə bağlı region üzrə fokus ölkə seçilməsindən irəli gəlir.

Plenar sessiyada Azərbaycan Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyasının (AHİK) sədri, Milli Məclisin deputatı Səttar Möhbalıyev çıxış edərək  Beynəlxalq Əmək Təşkilatının (BƏT) Baş direktoru, uzun illər Beynəlxalq Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyasının baş katibi işləmiş Qay Rayderi və onunla birlikdə konfransda iştirak edən bütün qonaqları salamlayıb və tədbirə qatıldıqlarına görə onlara minnətdarlığımı bildirib.O, qeyd edib ki, biz bura çox mühüm, eyni zamanda məsuliyyətli bir mövzunu müzakirə etməyə yığışmışıq. Əminəm ki, bu mövzu ilə əlaqədar işgüzar fikir mübadiləsi aparılacaq, işçilərimizin və cəmiyyətimizin maraqlarına cavab verən əməli təkliflər səslənəcəkdir.

S.Möhbalıyev deyib ki, son dövrlər respublikamızda əhəmiyyətli sosial-iqtisadi dəyişikliklər baş verir. Ölkə Prezidenti cənab İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə əhalinin rifahının yaxşılaşdırılmasına yönəldilən genişmiqyaslı islahatlar həyata keçirilir. Bazar iqtisadiyyatının təşəkkül tapması, sahibkarlığın inkişafını təmin edən əlverişli mühitin yaradılması istiqamətində atılan önəmli addımlar əhalinin yaşayış səviyyəsinin yüksəlməsi üçün geniş imkanlar açır.

Azərbaycan Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyası öz fəaliyyətini beynəlxalq əmək və həmkarlar ittifaqı hərəkatının əsas məqsədi olan muzdlu işçilərin hüquq və mənafelərinin müdafiəsi üzərində qurmuşdur. Biz həmkarlar ittifaqlarının həmrəyliyindən, sosial dialoq təcrübəsindən bəhrələnərək  respublikada dayanıqlı inkişafa töhfələrimizi verir və  sosial-ədalət prinsipinin həyata keçirilməsində  fəal iştirak edirik.

Respublikamız  beynəlxalq ictimaiyyətin, eləcə də BMT-nin qlobal  inkişafla bağlı təşəbbüslərində yaxından iştirak edir.  Son 15 ildə bu sahədə praktiki və innovativ ideyalarla tanışlıq Azərbaycanda Minilliyin İnkişaf Məqsədlərinin (MİM-lər) müvəffəqiyyətlə  həyata keçirilməsini asanlaşdıran mühüm amillərdən olmuşdur.

«Azərbaycan Respublikasının 2016-2020-ci illər üçün Layiqli Əmək üzrə Ölkə Proqramı» Beynəlxalq Əmək Təşkilatı və sosial tərəfdaşlarımızın iştirakı ilə işlənib hazırlanmış və 2016-cı ilin sentyabrında qəbul edilmişdir. Bundan dərhal sonra AHİK-in İcraiyyə Komitəsi «Azərbaycan Respublikasının 2016-2020-ci illər üçün Layiqli Əmək üzrə Ölkə Proqramı»nın həyata keçirilməsinə dair Azərbaycan Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyasının Konsepsiyası»nı təsdiq etmişdir. Konsepsiyada həmkarlar ittifaqlarının həyata keçirəcəyi tədbirlər və görəcəyi işlər 8 istiqamət üzrə müəyyənləşdirilmişdir.

Həmin istiqamətlər əsasən bunlardır: məşğulluğun təmin edlilməsi, iqtisadi inkişaf, layiqli əməkhaqqı, sosial müdafiə, sosial partnyorluq, hüquqların müdafiəsi, təhlükəsiz əmək şəraiti, maarifləndirmə, təşkilati işin gücləndirilməsi.

AHİK sədri qeyd edib ki, hələ dayanıqlı inkişaf məqsədləri qəbul edilməmişdən əvvəl də AHİK bu istiqamətdə BƏT ilə birgə xeyli tədbirlər həyata keçirmişdir. 60 seminar və  konfransın 13-ü məhz 8-ci məqsədin mövzularını əhatə etmişdir.

Hamınıza məlumdur ki, Beynəlxalq Əmək Təşkilatı davamlı inkişaf sahəsində səkkizinci məqsədə çatmaq üçün tam və məhsuldar məşğulluq və layiqli işi, cins fərqi qoyulmadan bərabər dəyəri olan əmək üçün bərabər əməkhaqqı ilə təminatı önə çəkir. Eyni zamanda gənclər arasında işsizliyin aradan qaldırılmasını, uşaq əməyindən istifadənin bütün formalarından imtina edilməsini, qeyri-formal iqtisadiyyatın nizamlanmasını, sahibkarlığın stimullaşdırılmasını, kiçik və orta sahibkarlığın inkişafını, əmək hüquqlarının qorunmasını, etibarlı, təhlükəsiz iş şəraitinin yaradılmasını, əmək miqrasiyası məsələlərini əsas prioritet  kimi qeyd edir.

Davamlı inkişafın başqa məqsədlərində də işçilərin layiqli işlə təminatı üzrə ən mühüm məsələlər əks etdirilmişdir. 1-ci və 4-cü məqsədləri buna misal göstərmək olar.

Yuxarıda  sadaladığımız prioritetlərdən biri də qeyri-formal iqtisadiyyatın tənzimlənməsi olduğu üçün qeyri-formal məşğulluğun formal məşğulluğa keçidlə bağlı önəmli addımlardan biri sifarişçi təşkilatların da işəgötürən kimi dəyərləndirilməsi ola bilərdi. Belə ki, bu gün sifarişlə işləyən işçilərin sayı da durmadan artmaqdadır. Onların qeydiyyatı aparılmamaqla yanaşı hüquqlarının qorunması da təmin edilmir. Bu sahədə həm beynəlxalq təşkilatlar, həm də ölkələrin hökumətləri tərəfindən müvafiq tədbirlərin görülməsi vacibdir.

S. Möhbalıyev daha sonra bildirib ki, davamlı inkişaf sahəsində səkkizinci məqsəd barədə danışarkən diqqəti aşağıdakı məsələlərə yönəltməyi vacib hesab edirik.

Əvvəla, davamlı inkişaf sahəsində qlobal miqyasda tədbirlər nəzərdə tutulsa da, hər bir dövlət öz inkişaf səviyyəsinə və imkanlarına uyğun məqsədlər müəyyən edəcəkdər. Hər bir dövlətin nailiyyət qazanması isə bir çox hallarda onların fəaliyyətindən və müəyyən etdikləri siyasətdən asılı olacaqdır. Burada Beynəlxalq Əmək Təşkilatının məsləhətləri balanslaşdırılmış və səmərəli siyasətin işlənib hazırlanmasına kömək edə bilər. Dövlət potensialının gücləndirilməsi və dövlət institutlarının möhkəmləndirilməsi də böyük əhəmiyyət daşıyacaqdır. Bu öz növbəsində əmək bazarının statistik məlumatlarının daha dəqiq toplanması və analizinə kömək edəcəkdir.Hesab edirəm ki, hazırda, beynəlxalq təşkilatların və hökümətlərin özəl sektorla, vətəndaş cəmiyyəti, yerli hakimiyyət orqanları və digər maraqlı tərəflərlə çoxtərəfli əməkdaşlığına da böyük ehtiyac vardır.Layiqli əməyin təmin edilməsində BƏT-in 205-ci Tövsiyyəsinin qəbulu və əməli tətbiqi məqsədlərimizə çatmaq üçün təsirli vasitələrdən biri olardı.

İkinci, önəmli istiqamət qlobal partnyorluğun təmin edilməsidir.Qloballaşma prosesləri, beynəlxalq siyasi-iqtisadi vəziyyət istər-istəməz məqsədlərin həyata keçirilməsinə öz təsirini göstərəcəkdir. Odur ki, məhz BƏT dövlətlər birliklərinin və müxtəlif qlobal idarəetmə qruplarının imkanlarından istifadə etmək, onların bu məsələlərdə ölkələrlə əməkdaşlığına yardımçı olmaq missiyasını öz üzərinə götürməlidir.

Üçüncü istiqamət, tərəfdaşlığın və fəaliyyət birliyin təkmilləşdirilməsidir. Sosial tərəfdaşlarla fəaliyyət istiqamətlərimizi genişləndirmək və dünya təcrübəsindən bəhrələnməliyik. Bu sahədəki beynəlxalq təcrübənin öyrənilməsində BƏT-in yardımına böyük ehtiyacımız var. Hesab edirəm ki, bir sıra dövlətlərin nümayəndələrinin burada iştirak etmələri və öz təcrübələrini bölüşmələri ümumi işimizə əməli töhfə verəcəkdir.

Plenar sessiyada daha sonra Azərbaycan Respublikası Sahibkarlar (İşəgötürənlər) Təşkilatları Milli Konfederasiyasının (ASK) prezidenti Məmməd Musayev, Rusiyanın Müstəqil Həmkarlar İttifaqları Federasiyasının sədri Mixail Şmakov, Rusiya Sənayeçilər və Sahibkarlar İttifaqının prezidenti Aleksandr Şoxin, Özbəkistan Respublikasının məşğulluq və əmək münasibətləri naziri Şerzod Kudbiyev, Əfqanıstan İslam Respublikasının əmək, sosial işlər, şəhidlər və əlillər naziri Faizullah Zaki mövzuya dair çıxış ediblər.

Sessiyada “Baku Ekspo 2025” ilə əlaqədar videoçarx nümayiş olunub.
Konfransın plenar sessiyası başa çatandan sonra Q.Rayder, S.Babayev, S.Möhbalıyev və M.Musayev kütləvi informasiya vasitələrinin nümayəndələri üçün mətbuat konfransı keçirib.

“Dayanıqlı İnkişaf Məqsədlərinə doğru davamlı inkişafın və layiqli əməyin təbliği” mövzusunda beynəlxalq konfransda “İqtisadi inkişafın inklüziv, davamlı və iş yerlərinin açılması baxımından zəngin olmasını necə təmin etmək olar”, “Qeyri-rəsmi iqtisadiyyatdan rəsmi iqtisadiyyata keçid”, “Dayanıqlı İnkişaf məqsədləri üzrə monitorinq sistemlərinin tətbiqi” mövzularında panel iclasları keçirilib və müvafiq mövzularda məruzə və təqdimatlar edilib.

 

FAYDALI KEÇİDLƏR