AHİK-in nümayəndə heyəti Ümumhəmkarlar İttifaqları Konfederasiyasının (ÜHİK) tədbirində iştirak edib
12 Apr 2019
Moskvada Əmək Sarayında Ümumhəmkarlar İttifaqları Konfederasiyasının (ÜHİK) prezidenti, Rusiya Müstəqil Həmkarlar İttifaqları Federasiyasının sədri Mixail Şmakovun sədrliyi ilə Ümumhəmkarlar İttifaqları Konfederasiyasının İcraiyyə Komitəsinin iclası keçirilib.
ÜHİK-in İcraiyyə Komitəsi bu qurumun Şurasının iclasının
gündəliyini, iş qaydasını, redaksiya komissiyasının tərkibini, eləcə də
hazırlanmış sənədlərin layihələrini nəzərdən keçirib. Müzakirədən sonra onların
Şuranın iclasına təqdim edilməsi üçün qərar qəbul olunub.
ÜHİK-in Baş katibinin müavini Albert Potapov “ÜHİK-ə üzv
təşkilatların fəaliyyət göstərdiyi müstəqil ölkələrdə BƏT-in
konvensiyalarının ratifikasiyası və uyğunluğu haqqında” çıxış edib. Çıxışa
münasibət bildirən İcraiyyə Komitəsi təsdiq edib ki, ötən il müstəqil dövlətlərin
həmkarlar ittifaqları birlikləri ÜHİK-in siyahısına daxil olan Beynəlxalq Əmək
Təşkilatının (BƏT) 11 konvensiyasının və digər beynəlxalq əmək normalarının
ratifikasiyası üçün əhəmiyyətli iş görüblər.
Həmkarlar ittifaqları hakimiyyət orqanlarına və
biznes strukturlarına təsir göstərən bütün kanallardan istifadə edərək
ratifikasiya prosesində müsbət dəyişikliklərə nail olublar. İclasda həmçinin məşğulluğun
təşviqi və işsizlikdən qorunma haqqında 168 saylı konvensiyanın region ölkələrinin
heç birində ratifikasiya olunmadığı narahatlıq hissi ilə qeyd edilib. 2018-ci
ilin iyun ayında Beynəlxalq Əmək Konfransının 107-ci sessiyasına təqdim olunmuş
BƏT-in Konvensiya və Tövsiyələrin Tətbiqi üzrə Ekspert Komitəsinin son
hesabatında region ölkələrində konvensiyaların çox sayda pozuntularının olduğu
deyilib. İcraiyyə Komitəsi müstəqil dövlətlərin həmkarlar ittifaqları birliklərini
öz ölkələrində BƏT-in ən vacib konvensiyalarının ratifikasiyasına və onların
milli əmək qanunvericiliyində vaxtında və tam şəkildə tətbiqinə
(implementasiya) nail olmağa çağırıb.
İcraiyyə Komitəsi 28 Aprel-Ümumdünya Əməyin Mühafizəsi
Günü, Beynəlxalq Əmək Təşkilatının 100 illiyi və 1 May- Zəhmətkeşlərin Beynəlxalq
Həmrəyliyi Günü ilə bağlı ÜHİK-in müraciətlərini təsdiq edib.
ÜHİK və “Müstəqil dövlətlərin veteranlarının (təqaüdçülərinin)
ictimai təşkilatları birliyi” Beynəlxalq İttifaqının Əlaqələndirmə Şurası Böyük
Vətən müharibəsində Qələbənin 74-cü ildönümü ilə əlaqədar 9 may bayramının qeyd
olunması barədə həmkarlar ittifaqları və veteran təşkilatlarına müraciət etmək
qərarına gəlib.
Aprelin 12-də ÜHİK-in Şurasının iclası keçirilib. 2018-ci ilin dekabrında ÜHİK-ə qoşulan Özbəkistan
Həmkarlar İttifaqları Federasiyası tərəfindən namizədliyi irəli sürülən nümayəndələr
də daxil olmaqla, yenidən Şura üzvlərinin səlahiyyətləri təsdiq edilib. Şurada
həmçinin Qazaxıstan Əmək Konfederasiyası Həmkarlar İttifaqları Birliyinin ÜHİK-ə
üzv olmaq barədə ərizəsinə baxılıb və müsbət rəy verilib.
Şuranın iclasında Azərbaycan Həmkarlar İttifaqları
Konfederasiyasının sədri, millət vəkili, Beynəlxalq Həmkarlar İttifaqları
Konfederasiyasının vitse-prezidenti Səttar Möhbalıyev “Zamanın qlobal
çağırışları şəraitində müstəqil dövlətlərin sosial-iqtisadi vəziyyəti”
mövzusunda çıxış edib.
S.Möhbalıyev iclas iştirakçılarına məlumat verərək
bildirib ki, Azərbaycan Respublikasında həyata keçirilən sosial-iqtisadi
inkişaf strategiyası, balanslaşdırılmış sosial-iqtisadi siyasət iqtisadiyyatın
inkişafına, makroiqtisadi stabilliyin və maliyyə dayanıqlığının qorunmasına, Azərbaycan
xalqının maraqlarını əks etdirən sosial inkişafa yönəldilib. Neft gəlirlərinin
düzgün bölüşdürülməsi, iqtisadiyyatın qeyri-neft sektorunun inkişaf etdirilməsi,
neft faktorundan asılılığın azaldılması və son 15 ildə qəbul edilmiş, zamanın
çağırışlarına cavab verən digər qərarlar ölkənin postneft inkişaf dövrünə sürətli
keçidinə imkan yaratmış, şok effektə yol vermədən həyata keçirilmiş səlis
iqtisadi islahatlar ardıcıl iqtisadi inkişafa, stabil əmək bazarına və əhalinin
sosial müdafiəsi sahəsində vaxtında həyata keçirilən islahatlara yol açır.
2018-ci ildə dərin iqtisadi islahatların aparılması davam
etdirilib, yeni sənaye istehsalatları yaradılıb və inkişaf etdirilib, xüsusən də
qeyri-neft sahələrində iqtisadi sferanın şəffaflığı təmin edilib.
Azərbaycan Respublikası Statistika Komitəsinin məlumatlarına
əsasən, 2018-ci ildə ümumdaxili məhsul istehsalı 2017-ci ilə nisbətən 1,4%
artıb. Adambaşına düşən ÜDM 4780,1 ABŞ dolları təşkil edib. Qeyri-neft
sektorunda 2017-ci ilə nisbətən 1,8 faiz, neft sektorunda isə 0,6 faiz çox məhsul
istehsal edilib. İl ərzində inflyasiya 2,3% təşkil edib. Azəbaycan
iqtisadiyyatı son 15 ildə dünya miqyasında rekord templərlə, yəni 3,3 dəfə, sənaye
istehsalı 2,6 dəfə, ixrac 4,7 dəfə, valyuta ehtiyatları 24 dəfə arıb. Azərbaycan
iqtisadiyyatına 250 mld. dollar sərmayə yatırılıb. Həyata keçirilmiş köklü
islahatlar nəticəsində sərmayə mühitinin yaxşılaşdırılması sahəsində ümumdünya
bankının son məruzəsində Azərbaycan əvvəlki ildə tutduğu 39-cu pillədən 2018-ci
ildə 25-ci pilləyə yüksəlib. 2018-ci il Azərbaycan üçün bir sıra iri iqtisadi
layihələrin, o cümlədən “Cənub Qaz Dəhlizi” transmilli layihəsinin başa
çatdırılması, “Şahdəniz-2”, “TANAP” layihələrinin uğurla həyata keçirilməsi,
“Azərispeys-2” peykinin orbitə çıxarılması, Bakı Beynəlxalq Dəniz Ticarət
Limanının, Sumqayıt şəhərində polipropilen zavodunun istifadəyə verilməsi ilə əlamətdar
olubdur.
AHİK sədri daha sonra bildirib ki, iqtisadiyyatda
islahatların həyata keçirilməsi ilə yanaşı, əmək bazarında və sosial sferada
bir sıra islahatların aparılması da davam etdirilib. 2018-ci ildə həmçinin
sosial tərəfdaşların məşğulluq, əmək bazarının və insan resurslarının inkişaf
etdirilməsi sahəsində məqsədyönlü və qarşılıqlı əlaqələndirilmiş şəkildə əməkdaşlığı
uğurla davam etdirilib. 2019-2030-cu illər üçün məşğulluq strategiyası qəbul
edilib və onun həyata keçirilməsi üçün tədbirlər planı işlənib hazırlanıb.
S.Möhbalıyev çıxışında məşğulluq problemlərinin həlli sahəsində
regionların sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramını xüsusilə qeyd edib.
Deyib ki, ötən il respublikada artıq üç belə proqramın həyata keçirilməsinə
yekun vurulub. Bu proqramların tərkib hissəsi yeni iş yerlərinin yaradılması
idi. 2018-ci ildə 238,9 yeni iş yerləri açılıb ki, onlardan 127,4 mini daimi
xarakter daşıyır. Biznesə dəstək dövlət siyasəti, biznes mühitinin
yaxşılaşdırılmasına yönəldilmiş güzəşt tədbirləri uzunmüddətli perspektivdə məşğulluğun
təmin edilmə imkanlarını genişləndirib. Bu gün respublikamızda işsizlik səviyyəsi
5 faiz təşkil edir.
S.Möhbalıyev
vurğulayıb ki ,həmkarlar ittifaqlarının fəal iştirakı ilə milli
qanunvericiliyin əhalinin məşğuliyyətinə aid bir sıra müddəaları yenilənib, Əmək
Məcəlləsinə, İnzibati Xətalar Məcəlləsinə dəyişikliklər edilib, “Məşğulluq
haqqında” yenilənmiş qanun qəbul edilib. Qeyri-formal iqtisadiyyatın
azaldılması və qeyri-formal məşğulluğun aradan qaldırılması istiqamətində iş
davam etdirilib. Əməkçilərin rifah halının yüksəldilməsinə və onların sosial
müdafiəsinin gücləndirilməsinə yönəldilmiş tədbirlərin həyata keçirilməsi
ümumiləşdirilmiş göstəricilərin artmasına da təsir edib. 2018-ci ildə əhalinin
gəlirləri 9,2 faiz artıb.
Azərbaycan tərəfindən ratifikasiya edilmiş BƏT-in 131-ci
Konvensiyasının yerinə yetirilməsi istiqamətində həmkarlar ittifaqlarının təkidlə
apardığı iş Azərbaycan Respublikası hökuməti tərəfindən dəstəklənib, məsələ
sosial və iqtisadi məsələlərə dair Üçtərəfli Komissiyanın iclasında müzakirə
edilib, ölkə qanunvericiliyinə dəyişikliklər edilməsi barədə Nazirlər Kabinetinə
təkliflər göndərilib. 2018-ci ildə Azərbaycanda əməkçilərin sosial-iqtisadi vəziyyətinin
yaxşılaşdırılmasına dair geniş islahatlar paketinin həyata keçirilməsi davam
etdirilib. İqtisadiyyatın müxtəlif sahələrində işləyənlərin maaşları,
pensiyalar, istehsalat xəsarətinə görə müavinətlər, Qarabağ müharibəsi əlillərinə
və şəhid ailələrinə ödənişlər, ali və orta ixtisas məktəbləri tələbələrinin təqaüdləri
artırılıb. Ölkə Prezidentinin sərəncamı ilə 1 mart 2019-cu il tarixdən ölkə üzrə
minimal əməkhaqqı artırılmış və həmkarlar ittifaqlarının təkidi nəticəsində
istehlak minimumu səviyyəsinə çatdırılmışdır ki, bu da 600 min nəfəri əhatə edəcək
və ölkə üzrə orta aylıq əməkhaqqı səviyyəsinin 10 faiz artmasına səbəb
olacaqdır. 2018-ci il 31 dekabr tarixinə
respublika üzrə orta aylıq əməkhaqqı 544 manat olmuşdursa, artıq 1 mart 2019-cu
il tarixinə bu göstərici 577 manata (340 ABŞ dolları) çatdırılıb.
AHİK sədri öz çıxışında xüsusi vurğulayıb ki, bu vacib qərar
Avropa Sosial Xartiyası, Beynəlxalq Əmək Təşkilatı tərəfindən və bir sıra dövlət
proqramları ilə müəyyən edilmiş yaxın illər ərzində minimal əməkhaqqı barədə
öhdəliklərin yerinə yetirilməsi istiqamətində əhəmiyyətli addımdır. Ölkə əhalisinin
həyat səviyyəsinin yaxşılaşdırılması yolunda ölkə Prezidentinin bu ilin fevral
ayında imzaladığı problemli kreditlər haqqında sərəncamı da mühüm töhfədir.
Problemli kreditlər məsələsinin həllində dövlət ölkə vətəndaşlarına qayğısını bir daha nümayiş
etdirib. Belə ki, neftin qiymətinin dünya bazarında 3-4 dəfə ucuzlaşması nəticəsində
ölkə əhalisinin xarici valyuta ilə götürdüyü kreditlərin ödənilməsi zamanı
rastlaşdığı maliyyə itkisini öz üzərinə götürüb. Artıq bu kreditləri ödəmiş vətəndaşlara
manat ekvivalentində 5 min dollaradək kompensasiya ödənilməsi barədə qərar qəbul
edilib. Bütün bu nailiyyətlərlə birgə əməkçilərin hüquqlarının müdafiəsi,
onlara layiqli həyat səviyyəsinin təmin edilməsi Azərbaycanda həyata keçirilən
sosial-iqtisadi siyasətin prioritet istiqamətləridir.
Son illər dövlət tərəfindən əmək müqaviləsi
iştirakçılarının hüquq bərabərliyinin təmin edilməsi, onların qanuni
maraqlarının müdafiəsi, əmək müqaviləsi ilə vəzifələrinin yerinə yetirilməsinin
hüquqi təminatı sahəsində sistemli və məqsədyönlü tədbirlər həyata keçirilməkdədir.
S.Möhbalıyev deyib ki, ki, bununla əlaqədar Respublika Prezidentinin 3 aprel 2019-cu il
tarixli “Məhkəmə-hüquq sistemində islahatların dərinləşdirilməsi barədə” fərmanı
xüsusi qeyd olunmalıdır. Fərmanda muzdlu işçilərin və əmək kollektivlərinin
sosial, əmək, iqtisadi maraqlarını müdafiə edən ədalət məhkəmələrində
islahatların zəruriliyi vurğulanıb. Əmək mübahisələri ilə məhkəmələrə müraciət
edən işçilərin imkanlarını genişləndirmək, prosedurları sadələşdirmək, inzibati
xətalar barəsində işlərin baxılma müddətlərini konkretləşdirmək barədə göstərişlər
verilib.
2018-ci ildə milli iqtisadiyyatın strateji yol xəritəsinin
və iqtisadiyyatın 11 əsas sektorunun inkişafı xəritəsinin həyata keçirilməsinə
başlanılıb. Bu sənəddə məqsəd və prioritet istiqamət kimi əmək bazarında sosial
dialoqun və inklüziv (hərtərəfli) inkişafın təmin edilməsinə xidmət edən
institutlar vasitəsilə ölkə iqtisadiyyatını rəqabətqabiliyyətli işçi qüvvəsi ilə
təmin etmək vəzifəsi müəyyən edilib. 2018-ci ildə respublikada layiqli əmək, gənclər
siyasəti, əmək sferasının gələcəyi və digər ölkə proqramlarının həyata keçirilməsi
davam etdirilib.
Ölkənin dayanıqlı inkişafını həmkarlar ittifaqları
“2030-cu ilədək dayanıqlı inkişaf məqsədləri” Dövlət Proqramının əmək
sferasının inkişafına, əməkçilərin sosial-iqtisadi vəziyyətinin yaxşılaşmasına,
işsizliklə mübarizəyə, gender bərabərliyinə yönəlmiş müddəalarının həyata
keçirilməsində öz fəal iştirakında görürlər.
S.Möhbalıyev çıxışının yekununda bir sıra məsələlərə diqqət
çəkərək bildirib ki, əmək bazarındakı və əmək münasibətləri sferasındakı
yeniliklər və çağırışlar bizim hamımızdan fərqli adekvat təşkilati struktur və
iş forması axtarışı tələb edir. Bu gün biz bu problemləri birgə müzakirə etməli,
iqtisadiyyatın yeni sektorlarında qeyri-tipik fəaliyyət növü ilə məşğul olan
işçiləri həmkarlar ittifaqlarına cəlb etmək prinsiplərini və problemlərinin həlli
yollarını birgə axtarmalıyıq. Bu kateqoriyadan olan işçilərlə motivasiya işinin
elmi-praktik formalarının işlənib hazırlanması vaxtı çatıbdır. Ümumhəmkarlar
İttifaqları Konfederasiyası elmi-tədqiqat və tədris mərkəzlərinin, üzv təşkilatların
iştirakı ilə belə kateqoriyadan olan işçilərin həmkarlar ittifaqı strukturunda
birləşdirməyin düzgün qanunvericiliyə uyğun yolunu tapa bilər. Qeyri-tipik iş
forması ilə məşğul olan işçilərin sosial-iqtisadi hüquqlarının müdafiəsi işini
təkmilləşdirməkdə biz maraqlıyıq və bu, gələcəkdə bizim sıralarımızın genişlənməsinə
və möhkəmlənməsinə xidmət edər.
Ölkədə həyata keçirilən balanslaşdırılmış sosial-iqtisadi
siyasəti dəstəkləməklə Azərbaycan həmkarlar ittifaqları işçilərin iqtisadi və
sosial hüquqlarının müdafiəsi, onlar üçün layiqli həyat səviyyəsinin təmin
edilməsi uğrunda fəaliyyətini davam etdirmək əzmindədir.
Tədbirlərdə AHİK sədrinin I müavini İlyas Əliyev, müavini
Aqil Dadaşov və AHİK-in Katibi-Aparat rəhbəri Həsən Cəfərov da iştirak ediblər.
